Atatürk Konuşmaları
Atatürk Döneminde Gündelik Yaşam: 1918-1938
Prof. Dr. Zafer Toprak

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, Atatürk’ün 80. vefat yılı sebebiyle “Atatürk Konuşmaları” başlıklı bir konferans serisi sunuyor. Serinin son konferansını “Atatürk Döneminde Gündelik Yaşam: 1918-1938” başlığıyla Prof. Dr. Zafer Toprak gerçekleştiriyor.

Cihan Harbi’nin ve Milli Mücadele’nin neden olduğu köklü dönüşümler yeni kurulan Cumhuriyet Türkiye’sini derinden etkilemişti. Yeni bir devlet yapılanması, köklü reformlar, bu arada uzun savaş yılları sonucu Osmanlı’nın değerlerinde görülen aşınma, 20’li yıllarda toplum katında toplumsal travmaya neden olmuştu. Cumhuriyet kadroları ancak 30’lu yıllarda bu travmanın üstesinden gelebildi. Gündemdeki en önemli sorun nüfus darboğazıydı. Bu sorunun çözümünde etkin bir sağlık politikası yürütüldü. Öte yandan aile kurumunu pekiştirecek önlemler alındı. “İdeal” eksikliğini giderici kurumsal düzenlemelere gidildi. Özellikle halkevleri bu alanda önemli bir boşluğu doldurdu. Yeni bir dil ve tarih anlayışı geçmişle bağların koparılmasını sağladı. Darwinyen bir tarih anlayışıyla laik toplum yapısının temelleri atıldı. Antropoloji diğer bilim dalları için bir esin kaynağı oldu. Toplumda giderek kültüralizm hakim oldu. Cumhuriyet Türkiyesi’nin geleceğe bakışı köklü bir kültür devrimini gerekli kılıyordu. İki dünya savaşı arası evre bu tür bir girişimi olanaklı kılıyordu. Avrupa’nın katastrofik çöküşü Türkiye’ye farklı bir güven duygusu aşılamıştı.