Atatürk Konuşmaları
Atatürk’ün Çocukluk ve Gençlik Yıllarında Selanik
Prof. Dr. Vasilis Colonas

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, Atatürk’ün 80. vefat yılı sebebiyle “Atatürk Konuşmaları” başlıklı bir konferans serisi sunuyor. Serisinin ilk konferansını “Atatürk’ün Çocukluk ve Gençlik Yıllarında Selanik” başlılığıyla Prof. Dr. Vasilis Colonas gerçekleştiriyor.

Selanik 1890-1910 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nda artarak benimsenen batılı fikirlerden ve uygulamalardan büyük ölçüde etkilenmişti. Yönetici sınıflar zaten sadece Batı’nın arzuladıklarını sağlayabileceğinin, ihtiyaçlarına uygun modelleri sunabileceğinin ve hayallerini ete kemiğe büründürebileceğinin farkındaydılar. Selanik’teki farklı etnik unsurlardan oluşan kozmopolit toplumun Batı ile uzun süredir devam eden ilişkileri sayesinde, bu şehir bazı bakımlardan Osmanlı başkentine benzer özellikler barındırmaktaydı. “Eskilerin temelleri üzerinde yükselen seçkin yeni binalar; yıllardır boş duran arsaların artık evler, dükkanlar, kafeler, bahçelerle bezenmesi; eski şehrin surların ardında iki kilometrelik alanda kalması, etrafındaki taşranın artık güzel yeni binalarla dolması (…) her yere yeni yolların döşenmesi, eski sokakların tedricen genişletilmesi, imar kanunlarının harfiyen uygulanması; aşağıda deniz kenarında rıhtım da genişletiliyor ve yakında limandaki yeni çalışmalar tamamlandığında, sahil yolu boyunca uzanıp giden güzel binalarıyla şehir, deniz yoluyla gelen ziyaretçilerin üzerinde fevkalade cazip bir izlenim bırakacak” (Nea Alitheia, 4.4.1906). Kimleri için bu kent her zaman Levant’ın bir parçası, kimileri için ise modern bir Avrupa limanı olacak, ancak herkesin gözünde her zaman gizemli ve büyüleyici kozmopolit bir dünya, 19. yüzyıldan 20. yüzyıla geçiş yaparken, nüfusu artan, özgün çekirdeğini zorlayarak aşan, modernleşen ve imajını değiştiren bir şehir olarak kalacak.