Çevrimiçi Konuşma Ağırlık ve Ölçü Sanatı Konuşmaları Başlıyor: “Ve Taş Ağırlığınca Düştü”

Pera Müzesi yeni bir konuşma dizisini tarih meraklıları ve sanatseverlerle buluşturuyor. Ağırlık ve Ölçü Sanatı sergisi kapsamında düzenlenen “Ve Taş Ağırlığınca Düştü” konuşmaları, ölçüm sistemlerinin tarihsel süreçteki dönüşümüne odaklanıyor. Dünyanın eski ticaret sistemlerinden birini geliştiren Asurlular’ı Kültepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu; Anadolu’nun en güçlü uygarlıklarından Hititler’i çivi yazısı uzmanı Prof. Dr. İlknur Taş anlatıyor. Konuşmalar 3 Şubat ve 29 Mart’ta Pera Müzesi Youtube kanalından canlı izlenebilir.

Pera Müzesi, Suna ve İnan Kıraç Vakfı’nınüç ana koleksiyonundan biri olan Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri Koleksiyonu’ndan yeni bir seçkiyi Ağırlık ve Ölçü Sanatı başlıklı sergide bir araya getirdi. Ağırlık ve ölçü aletleri etrafında şekillenen ekonomiyi, kültürü, toplumsal güven dinamiklerini ve birimlerin standartlaşmasının yolculuğunu, yaşanmış hikâyeler ve nadir objeler eşliğinde anlatan yeni koleksiyon sergisi, ziyaretçilerin bu spesifik konuyu uygarlıkların, tanrıların, tüccarların, usta ve çırakların gözünden keşfetmelerine olanak tanıyor.

İlyada’ya selam…

Sergi kapsamında düzenlenen çevrimiçi konuşma dizisi ise, Ağırlık ve Ölçü Sanatı’nın MÖ 2. binyıldan günümüze hangi dönüşümlerden geçtiğini merak edenler için ilgi çekici içerikler sunuyor. Adını, Homeros’un İlyada Destanı’ndaki “Ve Taş Ağırlığınca Düştü” dizesinden alan konuşmaların, sergide olduğu gibi, Asur Ticaret Kolonileri Çağı, Hititler, Helenistik Dönem, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerindeki alışveriş, ticaret, ağırlık ve ölçü sistemlerine ışık tutması amaçlanıyor.

Uluslararası ticaretin beşiği; Kültepe

“Ve Taş Ağırlığınca Düştü” konuşmalarının ilki, Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu’nun katılımıyla 3Şubat Perşembe günü Pera Müzesi YouTube kanalında gerçekleşecek. Kayseri tarihini 4 bin yıl önceye dayandıran belgelerin gün ışığına çıkarıldığı Kültepe Kazısı’nın başkanlığını yürüten Kulakoğlu, Kültepe’de Ticaret ve Ağırlık Ölçme Sistemibaşlıklı konuşmasında, Asur Ticaret Kolonileri tarafından kurulan Anadolu'daki en eski uluslararası ticaret sisteminin başkenti Kültepe – Kaniş’e ilişkin bilgileri paylaşacak. Bugüne kadar yüzlerce taş ağırlık ve bronz terazi kefesi ile kolunun bulunduğu Kaniş’teki yazılı belgeler ve arkeolojik buluntular, tartım işlemleri hakkında detaylı bilgi verirken, ticarette standartlaştırılmış birim kullanımının önemini gözler önüne seriyor. Tartım standardizasyonunun malın sahibi olan kişiye, kuruma veya ülkeye göre farklılık göstermesi, karmaşık bir hesaplamayı zorunlu kılarken, bölgedeki ticaret sisteminin ne kadar gelişmiş olduğunu da ortaya koyuyor. 

Hitit egemenliğinin ardındaki sistem ve düzen

Konuşma dizisinin ikinci bölümü, Hitit Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. İlknur Taş’ınkatılımıyla 29 Mart Salı günü yine Pera Müzesi Youtube kanalından canlı yayınlanacak. Çivi yazıları üzerine bir kitabı bulunan Taş, Hititlerde Ölçü ve Ölçümleme başlıklı konuşmasında, Anadolu’nun bu güçlü uygarlığını ölçüm sistemleri bağlamında mercek altına alacak. Başkent Hattuşa’dan (Boğazkale-Çorum) itibaren Anadolu’nun önemli bir bölümünü ve Kuzey Suriye’ye uzanan topraklar üzerindeki halkları egemenliği altına alarak siyasal, askeri ve idari bakımdan iyi örgütlenmiş bir sistem inşa eden Hititler, kurdukları bu düzenli devlet sisteminde çeşitli ölçü ve ölçümleme teknikleri geliştirdiler. Yazılı belgeler ve buluntular, tanrıların memnun edilmesinden önemli gelir kaynaklarının düzenlenmesine, büyü ve kültsel pratiklerden inşa faaliyetlerine, bayram ve kutlamaların düzenlenmesine kadar devletin yaptırım gücünün hissedildiği her alanda Hititler’in sayıya dayalı ve mantık sınırları içerisinde bir ölçü sisteminden faydalandıklarını gösteriyor. 

“Ve Taş Ağırlığınca Düştü” konuşmaları Pera Müzesi Youtube kanalından canlı olarak gerçekleştirilecektir. Etkinlik dili Türkçedir.

Fikri Kulakoğlu hakkında

1982’de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı’nda arkeoloji lisans eğitimini bitirdikten sonra aynı kürsüde, 1985 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1994 yılında mezun olduğu Anabilim Dalı’nda Araştırma Görevlisi olarak göreve başlayan Kulakoğlu, 1997 yılında “Orta Anadolu Bölgesi’nde Bulunan Eski Hitit Krallık Çağı Seramiği” konulu tezi ile doktora derecesini aldı. 1998’de Doçent, 2004’te Profesör unvanını alan Kulakoğlu, halen aynı Anabilim Dalı’nda görevini sürdürüyor. Öğrenciliğinden itibaren Prof. Dr. Nimet Özgüç başkanlığındaki Acemhöyük ve Samsat Kazıları’na katılan Kulakoğlu, daha sonra da Prof. Dr. Masao Mori başkanlığındaki Kaman-Kalehöyük Kazıları’nda ve Orta Anadolu Bölgesi Yüzey Araştırmaları’nda heyet üyesi olarak görev aldı. Kulakoğlu, 1998-2001 yılları arasında Şanlıurfa M.Ö. I. Bin Merkezleri Yüzey Araştırması’nı yürüttü. 1999-2003 yılları arasında Şaraga Höyük Kazısı ve 2003-2005 yılları arasında Gaziantep Kale Höyük Kazısı’nın bilimsel başkanlığını yaptı. 2005-2006 yıllarında Gaziantep-Adıyaman Kültür Envanteri Projesi’ni gerçekleştirdi. 1995 yılında heyet üyesi olarak katıldığı Kültepe Kazıları'nda, Prof. Dr. Tahsin Özgüç’ün 2005 yılındaki vefatından sonra kazı başkanlığını yürütmeye başladı. Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, 2008-2019 yılları arasında Kayseri İli sınırları içinde Kayseri Arkeolojik Yüzey Araştırması Projesi’ni gerçekleştirdi.

Prof. Dr. İlknur Taş hakkında

Prof. Dr. İlknur Taş, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde lisans ve yüksek lisans eğitiminin ardından, 2007 yılında aynı fakültenin Tarih Bölümü, Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı'nda “IV.Tudhaliya'nın Asur Devleti ve Suriye'deki Vassal Krallıklara Yönelik Politikası” başlıklı teziyle doktora derecesini aldı. Doktora çalışmalarına hazırlık kapsamında iki yıl Almanya'da, Eberhard Karls Tübingen Üniversitesi'nde araştırmalarda bulunan Taş, doktora sonrası çalışmaları için Londra Üniversitesi SOAS tarafından kabul edildi. 2009-2013 yılları arasında Yunanistan, Atina Eğitim ve Araştırma Enstitüsü'nde akademik üye olarak bulunan İlknur Taş, çalışmalarını Hitit Üniversitesi’nde sürdürüyor. Almanca, İngilizce ve Türkçede alanın önde gelen dergilerinde makaleler kaleme alan İlknur Taş'ın bildiri ve makale çalışmaları haricinde çivi yazılı tabletler üzerine Almanya’da basılan bir kitabı bulunuyor.