Deniz Hamamları

08 Nisan 2018

deniz hamamları

Evliya Çelebi’nin ünlü eseri Seyahatname’den anlaşıldığı üzere deniz hamamlarının geçmişi 17. yüzyıla dayanır, kabul görerek yaygınlaşması ise Batılılaşmanın da etkisiyle 19. yüzyılın ortalarını bulur. Deniz hamamları denizin içinde, suya dayanıklı ahşap kazıklar üzerine inşa edilmiş ve ahşap duvarlarla örtülerek ayrılmış yapılardı. Dışarıdan kapalı kutucuklara benzeyen bu yapılar kıyıya yine kazıklar üzerine oturtulan bir köprüyle bağlanırdı. Kendi içlerinde farklılık göstermekle beraber umumi ve hususi hamamlar olmak üzere iki gruba ayrılırdı. Hususi hamamlar yalıların kenarında, onlara ait mekanlardı; umumi deniz hamamları ise daha büyük mevsimsel yapılardı. Deniz hamamları, kadınlar ve erkeklerin ayrı kullanımına dayalı, davranış biçimlerinin disipline edildiği ve toplumsal kontrolün mekansallaştırıldığı çok denetimli alanlardı.

deniz hamamları

Fiziksel özellikleri ve pratikleri nizamnamelerle düzenlenir ve izinle inşa edilirdi. Yüzmeden çok deniz banyosu yapma fikrini barındırdığı için yüzme bilmek gerekmezdi. Deniz hamamları sadece İstanbul’a özgü yapılar olmamakla beraber bu şehrin kıyılarının parçası olarak varlıklarını yakın tarihimize kadar sürdürdüler. Tek tük de olsa 1970’lerde bile deniz hamamlarının varlığından bahsetmek mümkün; ancak 1920’lerden başlayarak plaj yapıları ve plaj kültürü deniz hamamlarının ve banyo kültürünün yerini aldı.

İstanbul’da Deniz Sefası: Deniz Hamamından Plaja Nostalji sergisi 5 Nisan - 26 Ağustos tarihleri arasında Pera Müzesi ve İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde!

Deniz Sefası

Deniz Sefası

Deniz hamamından plaja geçiş ise bir devrim niteliğindeydi. Rus ihtilalinde ülkelerinden kaçan Beyaz Ruslar, İstanbul’da pek çok dönüşüme neden olmuşlardı, bunlardan en önemlisi de halkın denizle buluşmasına vesile olan plaj alışkanlıklarıydı. 1920’lerden itibaren deniz hamamları evrilerek yerlerini yavaş yavaş kadın ve erkeğin beraber denize girebildiği plajlara bıraktı. Bu blog yazımızda İstanbul’un plajlarını ve onların özelliklerini ele alıyoruz.

Bir Sanatçının Başarısı

Bir Sanatçının Başarısı

19. yüzyılın en özgün manzara ressamlarından Fransız sanatçı Félix Ziem’i ağırlıyoruz. Sergi, öncelikli olarak 19. yüzyıl resmine damgasını vurmuş bir sanatçı olan ve çoğunlukla deniz ve kentin iç içe geçtiği İstanbul’u ve Venedik’i konu alan resimleriyle bilinen Ziem’i, tüm yönleriyle tanıtmayı amaçlıyor. Blogumuz üzerinden de sanatçıyı ve sergideki eserleri incelemeye devam ediyoruz. 

İzlenimcilik ile Oryantalizm Arasında

İzlenimcilik ile Oryantalizm Arasında

On dokuzuncu yüzyılın en özgün manzara ressamlarından Fransız sanatçı Félix Ziem’i ağırlıyoruz.